تأثیر حفظ بقایا، روش‌های مختلف خاک‌ورزی حفاظتی و کاشت بر خصوصیات فیزیکی خاک و عملکرد گندم

حفظ بقایای گیاهی در سطح خاک و کاربرد فن‌آوری‌های مناسب مانند استفاده از خاک‌ورزهای حفاظتی می‌تواند در افزایش عملکرد گندم تأثیرگذار باشد. در این تحقیق تأثیر مقادیر مختلف بقایای گندم و روش‌های خاک‌ورزی و کاشت بر خصوصیات فیزیکی و محتوای رطوبتی خاک در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان در سال 1389 مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلو‌ک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمار‌های بقایای گندم شامل سطح بدون بقایا، 45 درصد سطح زیر بقایا و 90 درصد سطح زیر بقایا در کرت‌های اصلی و سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی شامل خاک‌ورز مرکب با دو حرکت، گاوآهن برگردان‌دار به همراه دو بار دیسک و بدون ‌خاک‌ورزی در کرت‌های فرعی و روش‌های کاشت شامل کشت جوی و پشته و کشت مسطح در کرت‌های فرعی فرعی اجرا شد. رطوبت وزنی و شاخص مخروطی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش حفظ بقایا با اجرای خاک‏ورزی و کاشت حفاظتی سبب افزایش معنی‌دار رطوبت خاک در عمق 10-0 و20-10 سانتی‌متر شد. تیمار بدون خاک‌ورزی با میانگین رطوبت وزنی 7/18 درصد بیشترین رطوبت خاک را داشت. تیمار بقایا با پوشش 90 درصد باعث افزایش 8/17 درصدی رطوبت خاک نسبت به سطح بدون بقایا در هنگام سبز شدن گیاه شد. روند افزایش عملکرد در کشت جوی و پشته باعث ایجاد تفاوت معنی‌دار در شاخص برداشت گردید. با توجه به اثرات متقابل، تیمار بقایای 45 درصد در ترکیب با خاک‌ورز مرکب با دو حرکت و به همراه کشت به صورت جوی و پشته مناسب‌ترین تیمار با عملکرد 9/7924 کیلوگرم در هکتار بود.